Meer dan 100 miljoen jaar geleden werd de berg Olympus getroffen door een enorme aardverschuiving

Hoewel het oppervlak van Mars nu relatief vlak lijkt, was dit niet altijd het geval. De hoogste berg in het zonnestelsel is Olympus Mons, een gigantische schildvulkaan op Mars die 21,9 kilometer hoog is, 2,5 keer hoger dan de Mount Everest hier op aarde. Oude lavastromen omringen de vulkanische caldera, wat duidt op een actieve tijd.

Nieuwe beelden van de Mars Express van de European Space Agency laten zien hoe deze lavastromen extreem steile kliffen creëerden, tot wel 7 kilometer hoog in sommige gebieden, die plotseling instortten in spectaculaire aardverschuivingen. Eén zo’n aardverschuiving vond enkele honderd miljoen jaar geleden plaats, toen een deel van de vulkaan uitbarstte en zich over de omliggende vlaktes verspreidde. Als we terug in de tijd konden kijken en zien wat er gebeurde, moet het een zeer dramatisch en turbulent tijdperk op Mars zijn geweest.

Afbeeldingen van de hoge resolutie stereocamera (HRSC) van Mars Express tonen een kreukelig kenmerk, genaamd Lycus Sulci, aan de randen van de halo; De vulkaan zelf bevindt zich buiten beeld linksonder in de bovenstaande afbeelding (zuidoosten), enkele honderden kilometers verderop, maar is zichtbaar in de onderstaande afbeeldingen.

De combinatie van nieuwe beelden en topografische gegevens van NASA’s Mars Orbiter Laser-hoogtemeter helpt het eeuwenoude verhaal te vertellen over hoe de onderkant van Olympus Mons enkele 100 miljoen jaar geleden catastrofaal instortte. Dat zeggen wetenschappers van de Europese Ruimtevaartorganisatie Grote hoeveelheden lava stroomden ooit langs de vulkaan naar beneden, wat aardverschuivingen veroorzaakte die langs de zijkanten naar beneden tuimelden en de onderliggende rotsen raakten – in dit geval de onderliggende rotsen die ijs en water bevatten.

De opstijgende hete lava zorgde ervoor dat het ijs smolt en onstabiel werd. Als gevolg hiervan brak de rotsachtige rand van Olympus Mons af en gleed gedeeltelijk weg. De ineenstorting kwam in de vorm van enorme rotsverschuivingen en aardverschuivingen, die naar beneden gleden en zich wijd verspreidden over de omringende vlakten. Terwijl aardverschuivingen zich door het landschap bewogen, brokkelden ze af en lieten ze los, waardoor een gerimpeld oppervlak ontstond. Later bliezen felle Marswinden door de gestolde lavastromen en sneden ze in de gladde rimpels die we vandaag de dag in Lycus Sulci zien.

Wetenschappers zien deze kenmerken ook op aarde, hoewel ze niet zo groot en wijdverspreid zijn als op Mars. Soortgelijke, maar kleinere aardverschuivingen zijn te zien rond de vulkanische Hawaiiaanse en Canarische eilanden, waar in het verleden grote aardverschuivingen hebben plaatsgevonden.

Mars Express stuurt ons sinds 2003 dramatische beelden van Mars. Naast de beelden brengt het ook mineralen in kaart, bepaalt het de samenstelling en cyclus van de ijle atmosfeer, en onderzoekt het hoe verschillende fenomenen op elkaar inwerken in de omgeving van Mars.

bron: Europese Ruimtevaartorganisatie