De Hubble-telescoop ziet Earndel, de verste ster ooit

Artikel inhoud

WASHINGTON – Met behulp van NASA’s Hubble-ruimtetelescoop hebben wetenschappers de verste enkele ster ooit ontdekt, de heldere reus die ze Earendel noemden – Oud Engels voor “morgenster” – omdat deze bestond tijdens het aanbreken van het universum.

De ster, erg heet en blauw van kleur, wordt geschat op 50 tot 100 keer de massa van onze zon, aldus de onderzoekers, terwijl hij miljoenen keren helderder is. Zijn licht reisde 12,9 miljard jaar voordat het de aarde bereikte, wat betekent dat de ster er was toen het universum slechts 7 procent van zijn huidige leeftijd was.

Artikel inhoud

Earndel werd ongeveer 900 miljoen jaar na de oerknal in het vroege heelal geboren. Het behoorde tot de eerste generaties sterren in een tijd dat het heelal heel anders was dan het nu is.

“Dit opent echt een nieuw venster op die vroege dagen van het universum”, zegt astronoom Brian Welch van de Johns Hopkins University in Baltimore, hoofdauteur van het onderzoek dat deze week is gepubliceerd in Nature https://www.nature.com/. Artikelen/s41586-022-04449-j.

Welch voegde toe: “We zien de ster in de periode die vaak de kosmische dageraad wordt genoemd – toen het eerste licht in het universum begon te verschijnen met deze eerste sterren en toen de eerste sterrenstelsels zich begonnen te vormen.”

Welch verklaarde zijn bijnaam en zei dat de onderzoekers concludeerden dat de “Morning Star” die bestond tijdens de kosmische dageraadperiode een “goede parallel” was.

Artikel inhoud

“Het is ook voor ‘Lord of the Rings’-geeks,” voegde hij eraan toe en merkte op dat Earendel hetzelfde Oud-Engelse woord is dat auteur JRR Tolkien gebruikte om een ​​personage uit zijn werk ‘The Silmarillion’ te inspireren om een ​​ster te worden.

Bij het observeren van verre objecten zoals Earndale, kijken wetenschappers naar het diepe verleden vanwege de enorme afstand die het licht van de ster heeft afgelegd om de aarde te bereiken – in zekere zin gebruiken ze Hubble als een tijdmachine.

“Normaal gesproken, als we naar zeer verre objecten kijken, zien we licht van een heel sterrenstelsel – dus miljoenen sterren door elkaar heen – en we kunnen die dingen zelfs nog verder weg zien. Maar in dit geval, dankzij een zeer groot groep sterrenstelsels op de voorgrond, de Het licht van deze ster is zeer, zeer vergroot, dus we kunnen deze enkele ster op een veel grotere afstand zien, “zei Welch.

Artikel inhoud

De eerste Hubble-beelden van Arendelle werden in 2016 verkregen, met vervolgwaarnemingen voor 2019. Onderzoekers hopen het verder te bestuderen met de volgende generatie James Webb Space Telescope, die binnen enkele maanden na de lancering in december live zal gaan.

Welch zei dat de onderzoekers verrast waren door de ontdekking en zeiden: “Ja, er is zeker een periode geweest waarin we ons afvroegen of dit echt zou kunnen zijn.”

Tot op heden is Icarus, de verste enkele ster ooit geregistreerd, die 4 miljard jaar na Earndel bestond.

Misschien was Earndel heel anders dan de sterren die tegenwoordig het universum bewonen. Het bestaat waarschijnlijk voornamelijk uit waterstof en helium, zei Welch, en kan sporen van zware elementen bevatten, waaronder koolstof, stikstof en zuurstof.

Artikel inhoud

Welch zei dat de eerste sterren ongeveer 100 miljoen jaar na de oerknal werden gevormd en dat een generatie of twee sterren mogelijk voorafgegaan zijn aan de vorming van Earndale.

De zwaardere elementen bestonden pas toen ze werden gevormd in de smeltkroes van de kernen van de eerste generaties sterren, en vervolgens in de ruimte werden losgelaten toen deze oudere sterren aan het einde van hun levenscyclus explodeerden.

Welch zei dat hoewel wetenschappers op aarde het licht nu kunnen zien, Earndale zelf zeker niet meer bestaat, met zulke massieve sterren die een relatief korte levensduur hebben. Het bestond misschien een paar honderd miljoen jaar voordat het stierf in een supernova-explosie. “Grote sterren hebben de neiging om snel te leven en jong te sterven,” zei Welch.

(Rapportage door Will Dunham; redactie door Rosalba O’Brien)