Waarom lijken overheidsshutdowns alleen in de VS te gebeuren?

De Amerikaanse regering is de afgelopen veertig jaar tien keer failliet gegaan. Ondertussen blijven regeringen in andere landen functioneren, zelfs te midden van oorlogen en constitutionele crises. Waarom blijft dit unieke Amerikaanse fenomeen zich voordoen?

Voor het grootste deel van de wereld is een sluiting van de overheid heel slecht nieuws – het resultaat van een revolutie, invasie of ramp. Dat de leiders van een van de machtigste landen op aarde bereidwillig een crisis zouden uitlokken die de openbare diensten opschortte en de economische groei verminderde, is voor velen verrassend.

In een last-minute overeenkomst op zaterdag kon het Congres een sluiting voorkomen door een noodwetsvoorstel goed te keuren dat de regering nog eens 45 dagen draaiende zal houden. Maar dit betekent dat politici zullen moeten terugkeren naar de onderhandelingstafel, en dat het land opnieuw met een nieuwe lockdown te maken kan krijgen zodra de financiering op is.

Dus waarom blijft dit gebeuren?

Het Amerikaanse federale regeringssysteem maakt het mogelijk dat de verschillende takken van de overheid door verschillende partijen worden gecontroleerd. Het was een structuur die door de stichters van het land was gecreëerd om compromissen en overleg aan te moedigen, maar recentelijk heeft het het tegenovergestelde effect gehad.

Dat komt omdat de procureur-generaal van president Jimmy Carter in 1980 een enge interpretatie gaf van de Anti-Deficiency Act van 1884. De 19e-eeuwse uitgavenwet verhinderde dat de regering contracten aanging zonder goedkeuring van het Congres. Bijna een eeuw lang liet de regering, als er een begrotingsgat was, doorgaan met de noodzakelijke uitgaven. Maar na 1980 nam de regering een strenger standpunt in: geen begroting, geen uitgaven.

Deze verklaring onderscheidde de Verenigde Staten van andere niet-parlementaire democratieën, zoals Brazilië, waar een sterke uitvoerende macht het vermogen heeft om tijdens een begrotingscrisis het licht aan te houden.

De eerste Amerikaanse shutdown vond kort daarna plaats, in 1981, toen president Ronald Reagan zijn veto uitsprak over een financieringswet die een paar dagen duurde. Sindsdien hebben zich nog minstens tien incidenten voorgedaan die hebben geleid tot het stopzetten van de dienstverlening, die een halve dag tot ruim een ​​maand hebben geduurd. De meest recente periode, van 21 december 2018 tot en met 25 januari 2019, was de langste ooit.

Hoewel sommige essentiële diensten, zoals de sociale zekerheid en het leger, zijn blijven functioneren, zijn honderdduizenden federale werknemers niet betaald. Destijds schatte het Witte Huis dat de sluiting de groei van het bruto binnenlands product met 0,1 procentpunt verminderde voor elke week dat de loonadministratie doorging.

Elders in de wereld zijn dergelijke internetonderbrekingen vrijwel onmogelijk. Het parlementaire systeem dat door de meeste Europese democratieën wordt gebruikt, zorgt ervoor dat de uitvoerende en wetgevende macht door dezelfde partij of coalitie worden gecontroleerd. Het is denkbaar dat het Parlement zou weigeren de door de premier voorgestelde begroting goed te keuren, maar een dergelijke actie zou waarschijnlijk tot nieuwe verkiezingen leiden – en niet tot het stopzetten van diensten als nationale parken, belastingteruggave en voedselhulpprogramma’s.

Dit is precies wat er in 2011 in Canada gebeurde, toen oppositiepartijen de begroting verwierpen die was voorgesteld door de Conservatieve Partij van toenmalig premier Stephen Harper, die een minderheid in het parlement had. Het Lagerhuis nam vervolgens een motie van wantrouwen aan, wat aanleiding gaf tot verkiezingen. Tegelijkertijd daalden de overheidsdiensten.

Zelfs in België, waar tussen 2010 en 2011 gedurende 589 dagen geen gekozen regering aan de macht was, bleven de treinen rijden.

Meer recentelijk is Ierland erin geslaagd alles te behouden zoals het was van 2016 tot 2020 onder een minderheidsregering die vertrouwde op een systeem van vertrouwen en aanbod, waarbij partijen die niet aan de macht waren, overeenkwamen om uitgavenwetten en vertrouwensstemmen te steunen.

Maar dit soort samenwerking wordt steeds zeldzamer in de Verenigde Staten, waar strijdende politieke partijen maar al te bereid lijken de dagelijkse prestaties van de overheid te gebruiken als onderhandelingstroef om eisen van de andere kant af te dwingen. De recente sluiting was bijvoorbeeld het gevolg van het feit dat een minderheid van de harde conservatieve Republikeinse leden van het Congres diepe bezuinigingen eisten, die de centristen en de Democraten van hun partij niet zouden steunen.

Zaterdag werd uiteindelijk een akkoord bereikt, maar met een groot voorbehoud: er is geen extra financiering voor de oorlog in Oekraïne.

Naarmate de tussentijdse financiering van 45 dagen nadert, valt het nog te bezien wat voor soort nieuwe deal er zal worden bereikt – of er überhaupt een akkoord kan worden bereikt.