Universiteit van Saskatchewan – Afscheid van de originele lineaire versneller van USask

Professor natuurkunde Dr. Chari Rangachariulu (Ph.D.) werkte in 1979 voor het eerst met LINAC als postdoctoraal onderzoeker. (Foto: Chris Putnam)

De aanwezigheid van de lineaire versneller en de gemeenschap van experts die eromheen ontstond, waren uiteindelijk een doorslaggevende factor bij de keuze voor USask als locatie voor CLS. De CLS is rechtstreeks op de ligne gebouwd en is ontworpen om de 250 MeV-bundel van de ligne te versnellen tot 2,9 miljard elektronvolt, waar hij uiterst nuttig synchrotronlicht afgeeft.

“Wat je met dit licht kunt doen, wordt in principe beperkt door je verbeeldingskracht”, zegt Boland.

Door de toevoeging van CLS werd de reikwijdte van het LINK-onderzoek uitgebreid van de atoomkernen naar de materie in bredere zin. Ontdekkingen over alles, van batterijtechnologie tot medicijnen, dinosaurusbotten en beroemde kunstwerken zijn slechts enkele van de prestaties die de CLS sinds de opening in 2005 heeft geboekt.

Boland, die in 2017 vanuit Australië naar USask kwam vanwege de mogelijkheden die CLS biedt, wijst erop dat veel van het onderzoek naar synchrotrons rechtstreeks verband houdt met het spectroscopiewerk van de beroemde voormalige USask-hoogleraar natuurkunde Dr. Gerhard Herzberg (PhD).

“Als Herzberg kan komen kijken naar het werk dat hier wordt gedaan, kan hij zien hoe zijn Nobelprijswinnende werk hier bij de Canadese lichtbron wordt toegepast”, aldus Boland.

Deze lijn wordt voortgezet als het nieuwe lettertype wordt geïnstalleerd. De originele linak is niet bedoeld voor schroot. CLS is in gesprek met musea en het Departement Natuurkunde en Technische Natuurkunde over het tentoonstellen van stukken oude kalligrafie voor permanente openbare tentoonstelling. Sommige delen van het apparaat werden ook naar het buitenland verscheept voor gebruik in de Swiss Free Electron Laser, een op laser gebaseerde lichtbron in Zwitserland.

Boland vindt het fijn om te weten dat de eerbiedwaardige machine op de een of andere manier zal blijven bestaan. Als iemand die jarenlang nauw met de oude Lenak had samengewerkt, voelde hij iets toen hij zag hoe deze werd ontmanteld.

“Ik ben emotioneel van hart, dus ik had het gevoel dat we een klein beetje aan het verliezen waren, maar dat we veel winst hadden gemaakt,” zei Boland.

Rangacharyulu is minder romantisch.

‘Zestig jaar is lang voordat een machine werkt,’ zei hij lachend. ‘De Linnequin heeft een goed leven gehad, en nu gaan we verder, Link.