Spoor de asteroïde op die het lot van de dinosauriërs bezegelde

Geologen van de Universiteit van Keulen hebben een internationaal onderzoek geleid naar de oorsprong van het enorme stuk gesteente dat ongeveer 66 miljoen jaar geleden de aarde trof en het klimaat permanent veranderde. Wetenschappers analyseerden monsters uit de gesteentelaag die de grens vormt tussen het Krijt en het Paleogeen.

In deze periode vond ook de laatste grote massale uitsterving op aarde plaats, waarbij ongeveer 70% van alle diersoorten uitstierven. De resultaten van het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Science, geven aan dat de asteroïde zich tijdens de vroege evolutie van ons zonnestelsel buiten de baan van Jupiter heeft gevormd.

Volgens een algemeen aanvaarde theorie was de massale uitsterving op de Krijt-Paleogeen grens het resultaat van de inslag van een asteroïde met een diameter van minstens 10 km nabij Chicxulub op het schiereiland Yucatan in Mexico. Bij de inslag verdampten de asteroïde en grote hoeveelheden gesteente op aarde. Fijne stofdeeltjes verspreidden zich in de stratosfeer en blokkeerden de zon. Dit leidde tot radicale veranderingen in de levensomstandigheden op de planeet en veroorzaakte de stopzetting van de fotosyntheseactiviteit gedurende meerdere jaren.

De stofdeeltjes die bij de inslag vrijkwamen, vormden een laag sediment rond de hele aardbol. Om deze reden kunnen de grenzen tussen het Krijt en het Paleogeen op veel plaatsen op aarde worden geïdentificeerd en bemonsterd. Deze grenzen bevatten hoge concentraties metalen uit de platinagroep, die afkomstig zijn van de asteroïde en uiterst zeldzaam zijn in de rotsen waaruit de aardkorst bestaat.

Door de isotopensamenstelling van het platinametaal ruthenium te analyseren in het cleanroomlaboratorium van het Instituut voor Geologie en Mineralogie van de Universiteit van Keulen, ontdekten wetenschappers dat de asteroïde oorspronkelijk uit de buitenste delen van het zonnestelsel kwam. “De samenstelling van de asteroïde komt overeen met die van koolstofhoudende asteroïden die zich buiten de baan van Jupiter hebben gevormd tijdens de vorming van het zonnestelsel”, zegt dr. Mario Fischer Judd, eerste auteur van het onderzoek.

Ter vergelijking werden ook de samenstellingen van rutheniumisotopen in andere kraters en inslagstructuren van verschillende leeftijden op aarde bepaald. Deze gegevens laten zien dat de aarde de afgelopen 500 miljoen jaar is getroffen door fragmenten van vrijwel uitsluitend asteroïden van het S-type. In tegenstelling tot de botsing op de Krijt-Paleogeen grens, zijn deze asteroïden afkomstig uit het binnenste zonnestelsel. Meer dan 80% van alle asteroïdefragmenten die in de vorm van meteorieten op de aarde insloegen, kwamen uit het binnenste zonnestelsel.

Professor Dr. Carsten Munker, co-auteur van de studie, voegde hieraan toe: “We hebben ontdekt dat een asteroïde-inslag zoals die bij Chicxulub plaatsvond een zeer zeldzame en unieke gebeurtenis in de geologische tijd was besloten door deze uitstoting uit de buitenste regionen van het zonnestelsel.”

Rutheniumisotopen laten zien dat de asteroïde die Chicxulub trof van het koolstofhoudende type was,Wetenschap

Astrobiologie