OPEC’s beste geheimen worden binnenkort onthuld

De Russische invasie van Oekraïne heeft de wereldwijde energiemarkten op zijn kop gezet en als de stabiliteit niet snel wordt hersteld, kan dit ernstige geopolitieke gevolgen hebben voor de OPEC-leden. De koolwaterstofmarkten vóór de invasie waren bijna in evenwicht, met een stabiele wereldwijde economische groei in combinatie met rationele managementstrategieën van de OPEC+-alliantie om de markten in evenwicht te brengen. Ondanks de wereldwijde pandemie die de wereldeconomie al twee jaar ontwricht, zijn de energiemarkten erin geslaagd om terug te keren naar een niveau van relatieve stabiliteit. Sommigen voorspelden zelfs een post-Covid-orde waarin OPEC+ getuige zal zijn van een tijdperk van sterke invloed en macht. Vandaag lijkt de OPEC+-alliantie aan een zijden draadje te hangen nu Rusland wordt geconfronteerd met een economische crisis als gevolg van sancties die zijn opgelegd als reactie op zijn invasie. De voortdurende verschuiving binnen de OESO-landen, met name de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, om de Russische energievoorziening af te sluiten, is dramatisch en zou van invloed kunnen zijn op het isoleren van Rusland van de bredere energiemarkt.

In een tijd dat de wereldwijde olie- en gasmarkten al met een aantal leveringsproblemen kampten, gooide de Russische invasie van Oekraïne olie op het vuur. Westerse energieafhankelijke landen roepen nu anderen op om de olie- en gasproductie en -export te verhogen, niet alleen om de wereldwijde dorst naar energie te stillen, maar ook om de snelle prijsstijgingen tegen te gaan. Alle ogen zijn gericht op de OPEC, aangezien de groep olie-exporteurs, die sommigen het oliekartel noemen, de enige haalbare kortetermijnoptie is om meer te bieden. Tot nu toe lijken alle oproepen uit Washington, Londen en Brussel aan dovemansoren gericht. In een schijnbaar wanhopige poging om OPEC-leiders te overtuigen, reisde de Britse premier Boris Johnson formeel naar Saoedi-Arabië om mogelijke investeringsovereenkomsten te bespreken, maar vooral om aan te dringen op extra olie uit het koninkrijk. Tijdens ontmoetingen met de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman, de feitelijke heerser van het koninkrijk, en zijn tegenhanger Abu Dhabi kroonprins sjeik Mohammed bin Zayed, drong Johnson aan op extra olievoorraden, terwijl hij ook de westerse sancties tegen Rusland besprak. De inspanningen van de premier werden echter met stilte beantwoord en geen van beide partijen beloofde nieuwe energie.

Volgens Johnson hebben Mohammed bin Salman en Mohammed bin Zayed, toen hem werd gevraagd naar een mogelijke verandering in de productiestrategieën van de OPEC, duidelijk gemaakt dat ze de noodzaak van stabiliteit op de wereldwijde olie- en gasmarkten begrijpen. Het echte antwoord van beide OPEC-leiders was al heel duidelijk, op dit moment zullen ze hun productie- en exportstrategieën niet veranderen en hun sterke relaties met de Russische leider Poetin niet in gevaar brengen. Deze reacties waren niet bijzonder verrassend voor analisten.

De OPEC is er altijd trots op geweest om een ​​gezonde reserveproductiecapaciteit te behouden om de oliemarkten te beïnvloeden. De OPEC-producenten staan ​​al tientallen jaren in het middelpunt van de belangstelling van handelaren, importeurs en financiële analisten en worden altijd beschouwd als de ultieme energieleverancier in het geval van een wereldwijde crisis. Saoedi-Arabië, en meer recentelijk ook Abu Dhabi, worden gezien als de ultieme swingproducenten waar klanten op kunnen rekenen in het geval van een plotseling geopolitiek of technisch probleem dat potentiële leveranciers afschrikt. Het koninkrijk wordt nog steeds beschouwd als de ultieme swingproducent, met een reservecapaciteit tussen 1,2 en 2,1 miljoen vaten per dag. In de afgelopen twee jaar heeft de uitbreiding van de exploratie- en productiesector in Abu Dhabi het bedrijf in een swingende productiepositie gebracht, met tussen de 0,6 en 1,2 miljoen vaten per dag. De geopolitieke machtspositie van Riyad houdt rechtstreeks verband met deze theoretische productiecapaciteit, aangezien het de verwijdering van Iran of Venezuela van de oliemarkten verzacht. Extra volumes in Abu Dhabi worden steeds belangrijker in een dergelijke krappe oliemarkt. Vóór de pandemie werden Amerikaanse schaliebedrijven ook gezien als swingproducenten, ook al verschilde hun productiecapaciteit op de lange termijn.

Sinds het einde van de pandemie (wat de eerste keer was dat wereldwijde analisten leken te begrijpen dat de markt op een aanbodcrisis afstevende), heeft de markt dit verhaal van overcapaciteit opnieuw moeten evalueren. Door het gebrek aan nieuwe investeringen en ontdekkingen in olie en gas in de afgelopen decennia zijn de oliemarkten grotendeels onvoorbereid op dergelijke tekorten. Sommigen hebben gewaarschuwd dat een deel van de huidige OPEC+-exportstrategie afhankelijk is van interne capaciteitsbeperkingen. In een markt die zich langzaam herstelt van de massale vernietiging van de vraag, kunnen OPEC-leden de binnenlandse productiebeperkingen verbergen achter de façade van een conservatief productiebeleid. Nu Rusland in een crisis verkeert en een olietekort opdoemt, zullen Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en andere leden hun geld in de mond moeten leggen. Als ze nu niet ingrijpen, zullen geruchten over een gebrek aan reserveproductiecapaciteit steeds geloofwaardiger worden. De huidige analyse geeft al aan dat de meeste OPEC-producenten niet in staat zijn de productie te verhogen. Er wordt aangenomen dat Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten een grotere capaciteit hebben, maar het huidige stilzwijgen van beide spelers zal de waarnemers geen vertrouwen wekken.

Er doemt een potentiële realiteit op aan de horizon, aangezien er meer dan 4 miljoen vaten Russische olie op Russische bodem vastzitten en de markt er geen vervanging voor kan vinden. Als Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten de broodnodige 2-3 miljoen vaten per dag niet aan de westerse markten kunnen leveren, zullen de olieprijzen tot ongekende hoogte stijgen. Een mogelijke mislukking om een ​​swingproducent te vinden, zou niet alleen leiden tot een echte energieprijscrisis, maar zou ook de huidige strategische kracht van de OPEC ondermijnen. Geopolitiek gezien houdt de aantrekkelijkheid van OPEC-producenten voor anderen (financiële markten, fabrikanten, investeerders, maar ook defensie/veiligheid) verband met hun olie- en gasvoorzieningscapaciteiten. Zonder dit zou de hele geopolitieke vergelijking veranderen.

OPEC-productiecapaciteit:

Saoedi-Arabië, Irak, de VAE en Koeweit hebben een reservecapaciteit van 4 miljoen vaten per dag – in 3-6 maanden

Door Cyril Widershoven voor Oilprice.com

Meer Top Reads van Oilprice.com: