Kirgizië wil goudmijn van Canadees bedrijf nationaliseren | Zakelijk en economisch nieuws

Bisjkek en Issyk Kul regio, Kirgizië – In het begin van de jaren negentig hoopte men dat een grote goudmijn in het oosten van Kirgizië, vlakbij de Chinese grens, de economie van het nieuwe onafhankelijke land uit de ineenstorting van de centrale planning van de Sovjet-Unie zou halen.

Maar 30 jaar nadat de Kumtor in bedrijf is geweest, is het voor veel mensen een symbool geworden van enkele van de grootste kwalen van de ontwikkelingslanden: corruptie, aantasting van het milieu en neokoloniale hebzucht.

In mei werd duidelijk dat zich donkere wolken hadden samengepakt boven Centerra Gold Inc., een in Canada geregistreerd bedrijf dat actief is in een hoogbouwmijn, waarvan 26 procent toebehoorde aan de Kirgizische natie.

Ten eerste oordeelde een rechtbank dat de mijnwerker milieudelicten had begaan door te storten
Mijnbouwafval op gletsjers, een beweging die hun geleidelijke erosie veroorzaakte en de staat $ 3 miljard kostte.

Al snel keurde het Parlement het voorstel van de speciale commissie voor de Komtor goed om voor een periode van drie maanden staatsbestuur in de mijn te introduceren.

De meeste Kumtor-arbeiders komen uit de regio Issyk Kul, een schilderachtig merengebied, waar de mijn zich bevindt. [Agnieszka Pikulicka-Wilczewska/Al Jazeera]

Op 14 mei keurde president Sadir Gabarov het plan goed, waardoor de mijn in feite weer in handen van de staat kwam.

Later werd een aantal prominente politici gearresteerd die beschuldigd werden van financiële misdrijven in verband met Komtor.

Als reactie daarop startte Centerra Gold een bindende arbitrageprocedure tegen de overheid voor wat zij zag als een schending van de onderlinge afspraken.

De twee Kirgizische eenheden – Kumtor Gold Co en Kumtor Operating Co – hebben faillissement aangevraagd bij een Amerikaanse rechtbank en het bedrijf zegt dat het een schadevergoeding van de overheid zal eisen.

“In 1994, nadat het volk van Kirgizië onafhankelijk werd en met uw hulp begonnen we de Kumtor-goudmijn te bouwen met een aanvankelijke levensduur van 18 jaar. Tot op de dag van vandaag is wat we samen hebben gebouwd iets speciaals dat ingenieurs van over de hele wereld komen om te studeren,” schreef Scott Perry, Centerra President en CEO, in een verklaring.

“De inbeslagname van de mijn is gebaseerd op valse informatie en ongegronde beschuldigingen die alles ondermijnen wat we samen hebben opgebouwd. We vrezen dat de ongerechtvaardigde actie van de regering duizenden goedbetaalde banen en de bedrijven van honderden Kirgizische leveranciers in gevaar zal brengen.”

Gezien als “de bron van elite-verrijking”

De druk op Centra nam toe na de presidentsverkiezingen van januari, waarbij Gabarov won na een campagne die een nationale heropleving beloofde.

Hij werd aangesteld om het land te regeren als interim-president en premier in de nasleep van de opstand van afgelopen oktober tegen politieke corruptie en betwiste parlementsverkiezingen, de derde onrust sinds de onafhankelijkheid van het land.

Het was goud dat hem aan de macht bracht.

Maanden voor zijn verpletterende overwinning werd hij vrijgelaten uit de gevangenis waar hij een gevangenisstraf van 11 en een half jaar uitzat voor de ontvoering van een lokale ambtenaar tijdens een van zijn anti-Kumtor-protesten.

Sinds 2013 is hij een sleutelfiguur in de beweging tegen buitenlandse bedrijven die hij beschuldigt van het exploiteren van schaarse middelen in Kirgizië.

Algemeen beeld van de Kumtor open pit goudmijn ongeveer 4.000 meter (13.123 ft) boven de zeespiegel in het Tian Shan-gebergte, Kirgizië [File: Vladimir Pirogov/Reuters]

Hij zag dat de elite van het land profiteerde ten koste van mens en milieu.

Veel buurtbewoners deelden zijn mening.

“Gedurende de 30 jaar van het op mijnbouw gebaseerde economische model, is de winning van natuurlijke hulpbronnen door de bevolking gaan zien als een andere bron van verrijking voor de elite,” Asel Dolotkeldeva, een onderzoeker in de Kirgizische hoofdstad Bishkek die zich richt op hulpbronnen extractiebeleid, vertelde Al Jazeera.

Ze geloven dat investeerders, samen met de elite, zichzelf proberen te verrijken, middelen dumpen en zich afwenden zodra de middelen leeg zijn.

De winningsindustrie biedt slechts 3 procent van de banen in het hele land. Mijnen worden uitgebuit, hulpbronnen worden leeggemaakt en de overheid wordt rijker, maar lokale gemeenschappen zien, ondanks enkele ontwikkelings- en liefdadigheidsprojecten, geen directe impact op hun leven.”

De regio Issyk Kul herbergt Kumtor, een van de hoogste goudmijnen ter wereld, en is ook de geboorteplaats van president Sadir Gabarov [Agnieszka Pikulicka-Wilczewska/Al Jazeera]

Tegelijkertijd zijn er zorgen over de milieuschade die de mijn veroorzaakt.

Afval wordt opgeslagen op gletsjers en volgens schattingen zal het na het einde van de Komtor-exploitatie 1,8 miljard ton wegen. Het zal daar blijven en het milieu aantasten. De gletsjers zijn een van de bronnen van water voor de Kumtor-rivier, die uitmondt in de Taragay-rivier, en vervolgens de Naryn-Syr Darya, de grootste grensoverschrijdende rivier in Centraal-Azië, vertelde Kalia Moldogazeva, een expert op het gebied van milieubescherming, aan Al Jazeera.

We hebben ons vanaf het begin tegen het Kumtor-project uitgesproken omdat het in het ijzige gebied ligt. Gletsjers smelten sowieso door de opwarming van de aarde en in Komtor worden ze bovendien beïnvloed door menselijke factoren.”

steun mijnwerker lyabarov

In februari 1995 was Murat niet klaar voor de klus. De temperatuur was -45 graden Celsius (-49 graden Fahrenheit) toen zijn voeten voor het eerst de berg raakten die de trots van Kirgizië zou moeten zijn.

Bevriezende, droge wind op 4.000 meter (13.123 voet) boven zeeniveau maakte het moeilijk om te ademen.

“Ik heb nog nooit zoiets gezien. We voelden ons alsof we op een andere planeet waren”, zegt Murat, 59, die al acht jaar bij Komtor werkt. [company bosses] Hij nodigde ons uit voor een diner in een restaurantachtige zaal. Toen gaven ze ons cola in blik. Het was de eerste keer dat ik haar zag.”

Hij nam ontslag in 2003, en tegen die tijd was hij erin geslaagd een huis te bouwen in het Issyk-Kul-meer, waar Gabarov woont, en had hij jarenlang zijn familieleden onderhouden.

Murat zei dat werken bij Komtor zwaar was, maar dat het bedrijf een eerlijke werkgever was.

Dubbel betaald voor overuren, veiligheid stond altijd voorop en hij was dankbaar dat hij met de nieuwste technologie kon werken.

We kregen elke vijf jaar medailles, kleding, cadeaus. Ze waren goed voor ons en in die tijd waren we
We dachten alleen aan onszelf, onze families en geld. Iedereen wilde rijk worden.”

De president van Kirgizië, Sadir Gabarov, spreekt na de stemming in het grondwettelijk referendum in Bishkek, Kirgizië, 11 april 2021 [File: Sultan Dosaliev/Kyrgyz Presidential Press Service/Handout via Reuters]

Maar na verloop van tijd veranderde Murat van mening. Vandaag is hij blij met de nationale hervormingsagenda van president Gabarov.

Kirgizië was hier niet klaar voor. We spraken af ​​om heel vroeg goud te winnen. Onze technologie was niet goed genoeg om hoog in de bergen, in de kou, te werken. Nu verdienen we Gabarov. We zijn klaar met de leugens.”

Murat toont foto’s uit zijn jaren in Komtor en krijgt een nostalgische sfeer.

Al snel zocht hij een klein boekje op: Gedichten van Jabarov, geschreven door zijn aanhangers terwijl hij nog in de gevangenis zat.

“Moge Sadir hem vrijlaten! Hij zal de klus klaren! Hij is zonder reden gestraft, als iemand zoals hij aan de macht komt, zal hij ons land van vuil opruimen.”

Algemeen beeld van de Kumtor-mijn in Kirgizië [File: Vladimir Piragov/Reuters]

Aanvullende rapportage door Igrim Turgunbaeva: Tweet insluiten