In Peking dringen Europese leiders er bij China op aan om een ​​einde te maken aan de Russische invasie van Oekraïne

Voor de oorlog in Oekraïne boekte China grote vooruitgang bij het verbeteren van de betrekkingen met de Europese Unie, gebruikmakend van de verzwakking van de betrekkingen van de EU met de Verenigde Staten tijdens het presidentschap van Donald Trump.

Maar de weigering van Peking om de Russische invasie te bekritiseren en zijn stilzwijgende steun aan het Kremlin hebben geleid tot een grote breuk in de relatie met de Europese Unie. Deze week reisden twee van de topleiders van het blok naar China om een ​​eenvoudige boodschap over te brengen: er is hoop op vooruitgang — als Beijing zich losmaakt van Moskou en echt aandringt op vrede in Oekraïne.

De Franse president Emmanuel Macron zei donderdag tegen de Chinese president Xi Jinping dat “de agressie van Rusland tegen Oekraïne een klap heeft toegebracht aan de internationale stabiliteit”. “Ik weet dat ik op u kan rekenen om Rusland weer tot rede te brengen en terug naar de onderhandelingstafel te brengen.”

De heer Xi zei dat China bereid is “vredesbesprekingen en politieke schikkingen” over Oekraïne te bevorderen en bereid is samen te werken met Frankrijk en de internationale gemeenschap om te voorkomen dat het conflict uit de hand loopt. Maar hij noemde Rusland niet.

Het Chinese voorstel om het conflict te beëindigen werd bekritiseerd omdat het Rusland niet had opgeroepen zich terug te trekken van Oekraïens grondgebied, en werd ondermijnd door het daaropvolgende bezoek van dhr. Xi aan Moskou, slechts enkele dagen nadat het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel had uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin.

Sommige westerse leiders maken zich zorgen dat China op het punt staat Rusland militaire steun te verlenen, een bewering die Peking met klem heeft ontkend. NAVO-chef Jens Stoltenberg zei woensdag dat een dergelijke stap een “historische vergissing met ingrijpende gevolgen” zou zijn en “ernstige gevolgen” zou hebben.

De heer Macron was verzoenend jegens de heer Xi in hun gezamenlijke optreden, in navolging van het standpunt van China dat Europese landen andere landen niet de les moeten lezen over zaken als mensenrechten. De heer Macron gaf ook een glimp van de economische voordelen van nauwere banden met Europa. Hij werd vergezeld door een grote handelsdelegatie, aangezien de twee partijen een reeks deals ondertekenden, waaronder overeenkomsten op het gebied van luchtvaart en energie.

De Franse president gelooft sterk in persoonlijke diplomatie en kreeg kritiek omdat hij zich losmaakte van andere westerse landen en rechtstreekse gesprekken voerde met Poetin, tot nu toe zonder tastbare resultaten.

De heer Macron werd in Peking vergezeld door de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Haar aanwezigheid werd gezien als een blijk van eenheid tussen de EU en China, terwijl ze ook diende om meer sceptische lidstaten – en Washington – gerust te stellen dat er een krachtige boodschap over Oekraïne zou worden gestuurd. Voorafgaand aan de reis van deze week hield ze een toespraak waarin ze scherpe kritiek uitte op de omarming van Moskou door Peking en opriep tot “een nuchtere beoordeling van onze huidige betrekkingen en de strategische intenties van China”.

“Het duidelijke doel van de Chinese Communistische Partij is een systemische verandering van de internationale orde – met China als middelpunt”, zei ze, eraan toevoegend dat China “repressiever in eigen land en assertiever in het buitenland” is geworden. Hoewel ze het idee van “ontkoppeling” van China verwierp, zei ze dat Europa “voor de gek moest houden” door de afhankelijkheid van of overmatige blootstelling aan de Chinese economie te verminderen en tegelijkertijd vriendschappelijke diplomatieke betrekkingen met Peking te onderhouden.

Donderdag sprak ze na een ontmoeting met dhr. Xi en een gezamenlijke top met hem en dhr. Macron. Ze voerde soortgelijke argumenten aan en zei dat de EU “steeds waakzamer werd over het beschermen van onze belangen en het waarborgen van een gelijk speelveld”. Tijdens het zoeken naar manieren om samen te werken met China op het gebied van zaken als klimaatverandering.

Met sterkere taal dan Macron over de oorlog, zei ze dat Brussel “van China verwacht dat het zijn rol speelt en een rechtvaardige vrede bevordert, die de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne respecteert”. Ze voegde eraan toe dat het sturen van wapens naar Rusland in strijd zou zijn met het internationaal recht en “onze relatie aanzienlijk zou schaden”.

Terwijl mevrouw von der Leyen de meer sceptische kant vertegenwoordigt van de Europese houding ten opzichte van China, hebben de betrekkingen van Peking met Europa over het hele continent de afgelopen jaren geleden. Na haar toespraak vorige week zei de Federation of German Industries (BDI), een overkoepelende groep, “Met zijn standpunt over de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne heeft China veel vertrouwen in Duitsland en Europa verloren.”

“China daagt de op regels gebaseerde internationale orde uit en ondermijnt de logica van vrije markten en open handel in zijn streven naar veiligheid en controle”, aldus Tanya Juner, algemeen directeur van BDI. “Het is juist en noodzakelijk voor Europa om zijn economische en technologische flexibiliteit en concurrentievermogen te vergroten en tegelijkertijd te blijven zoeken naar communicatie en uitwisselingen met China.”

In een redactioneel commentaar verwerpt de door de Chinese staat gerunde Global Times dergelijke retoriek en zegt dat recente bezoeken van Europese leiders aan Peking “de status van China als een van de belangrijkste handelspartners van Frankrijk, Duitsland en zelfs de EU als geheel” onderstrepen.

“De EU worstelt momenteel met verschillende economische uitdagingen in de nasleep van het Russisch-Oekraïense conflict”, aldus de krant, eraan toevoegend dat “de behoefte aan meer samenwerking tussen China en de EU ook voortkomt uit het groeiende besef in Europa van strategische autonomie”. van de Verenigde Staten.

Bestanden van Alexandra Lee en Reuters