Europese verkiezingen: de opkomst van extreemrechtse stemmen en het verlaten van de partij Alternatief voor Duitsland

Als Meloni's EU-fractie, de Europese Conservatieven en Hervormers, het goed doet bij de verkiezingen, bestaat de kans dat er overeenstemming wordt bereikt met centrumrechts onder leiding van voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.

De Europese Volkspartij van mevrouw Von der Leyen zal waarschijnlijk de grootste fractie worden, en zij heeft de deur opengelaten voor een alliantie met de Europese Commissie, zolang zij pro-Europees en pro-Oekraïne zijn en de rechtsstaat hooghouden.

De Europese Raad omvat niet alleen de Italiaanse Broeders, maar ook de rechts-populistische oppositiepartij van Polen, Wet en Rechtvaardigheid, de Spaanse Vox-partij, de Finse Partij van Rikka Bora – die deel uitmaakt van de Finse regering – en de Zweedse Democraten van Jimmi Åkesson, die samenwerken met de Zweedse regering zonder alliantie. Er in zitten.

Het is moeilijk voor te stellen dat zij allemaal zouden instemmen met de eisen van Ursula von der Leyen, vooral omdat sommige centrumrechtse partijen in haar fractie een dergelijke alliantie niet zouden steunen. Maar als ze dat wel zouden doen, zou het Europees Parlement het beleid in dramatisch andere richtingen kunnen sturen, op het gebied van groen beleid, migratie en asiel.

Als de twee extreemrechtse groeperingen – ECR en ID – op de een of andere manier hun interne meningsverschillen zouden overwinnen, zouden ze ook een krachtig blok kunnen vormen.

Sabine Falk is zeer sceptisch over de mogelijkheid om een ​​‘megacoalitie’ van extreemrechtse partijen te vormen, net als Matthias Dilling, specialist in Europese politiek aan de Universiteit van Swansea.

“Extreemrechts in Europa kent een geschiedenis van verdeeldheid”, zegt hij. “Ik weet niet of we één extreemrechtse groep zullen zien, terwijl deze intern nog steeds behoorlijk heterogeen is.”

Tot de identiteitsgroep, waartoe ook de Franse Nationale Rally behoort, behoren ook de Italiaanse Liga, de Oostenrijkse Vrijheidspartij, de Nederlandse Vrijheidspartij van Geert Wilders, het Belgische Vlaams Belange en de Deense Volkspartij.

De meningen verschillen over wat een partij extreemrechts maakt, maar Marine Le Pen maakt, net als Wilders, bezwaar tegen deze classificatie.

In de kern, zegt de Nederlandse politicoloog Cas Mudde – misschien wel de bekendste waarnemer van extreemrechts in Europa – combineert het anti-immigrantenvijandigheid, autoritarisme en populisme. Hij definieert nationalisme als ‘een vorm van xenofoob nationalisme’.

Terwijl de Franse Nationale Rally en de Italiaanse Broederschap zware inspanningen hebben geleverd om van extreemrechts af te komen, zegt Mathias Dilling dat de drie pijlers waarop Cas Mode is gebaseerd “zeer duidelijk aanwezig” zijn bij beide partijen.

Immigratie en antifeministische politiek verbinden extreemrechtse bewegingen vaak met elkaar, zegt Sabine Volk. Ze is van mening dat sommige partijen de gendergelijkheid misschien wel steunen, maar er de voorkeur aan geven dat vrouwen thuis blijven.

De Italiaanse broeders hebben onlangs een wet doorgevoerd die anti-abortusgroepen toestaat abortusklinieken binnen te gaan om te voorkomen dat vrouwen hun zwangerschap afbreken.

Hoewel sommige commentatoren de regerende nationalistische conservatieve Fidesz-partij in Hongarije als een extreemrechtse partij beschouwen, behoren zij tot geen van beide extreemrechtse groepen.

De meeste extreemrechtse partijen hebben traditioneel geprobeerd de EU als supranationale macht uit te dagen, en velen blijven dat doen.

Maar de partij van mevrouw Meloni liet haar “sterke oppositie tegen Brussel” achter zich, zegt professor Leila Simona Talani van King's College London. In het Europese verkiezingsmanifest staat: “Wij willen dat Europa een politieke reus wordt met een leidende rol op internationaal niveau.”

Ondertussen voert de Vrijheidspartij van Oostenrijk campagne onder de slogan ‘Stop de EU-waanzin’, tegen de achtergrond van Volodymyr Zelensky die het hoofd van de Europese Commissie kust en modewoorden als ‘asielcrisis’ en ‘ecocommunisme’. En “Corona-chaos.”

Ondanks een reeks nationale schandalen leidt de leider van de Vrijheidspartij van Oostenrijk, Herbert Kickl, in de peilingen bij de EU-verkiezingen, en zou hij de nationale verkiezingen in de herfst kunnen winnen.

De eurosceptische retoriek onder extreemrechts blijft wijdverbreid, maar er wordt nu minder gesproken over een vertrek uit de EU.

De PVV van Geert Wilders steunde het Nederlandse ‘Leave’-referendum om de Europese Unie te verlaten, maar zegt nu: ‘Ik zie dat er in Nederland geen steun meer is voor Next.’

Hetzelfde geldt voor de Finnenpartij, die niet langer actief streeft naar een Finse exit of ‘hervorming’ uit de EU: ‘Het is niet realistisch dat Finland de EU in de nabije toekomst eenzijdig verlaat’, zegt hij.

De Zweedse Democratenleider Jimmi Åkesson heeft het idee nog niet volledig opgegeven en wil het Zweedse lidmaatschap van de Europese Unie uit de grondwet schrappen.

Marine Le Pen is nooit een grote fan van de Europese Unie geweest, maar over een vertrek uit de Europese Unie praat ze niet meer. Het heeft geprobeerd zijn functionarissen te beschuldigen van “het bevorderen van islamisme en eigenrichting” en het proberen de grenzen van Europa af te schaffen. Haar partij wordt nu geleid door Jordan Bardella, die op de eerste plaats staat op de EU-verkiezingslijst. Maar de voormalige directeur van het grensagentschap Frontex van de Europese Unie, Fabrice Leggeri, komt op de derde plaats.

Het is moeilijk te voorspellen hoe deze mix van nationalistisch beleid zich na de verkiezingen van 6 en 9 juni in het Europees Parlement zal ontwikkelen.

Maar extreemrechtse partijen zijn veel beter georganiseerd dan voorheen, zoals de bijeenkomst in Madrid heeft aangetoond. Zelfs de Argentijnse president Javier Miley was erbij.

“Het maakt deel uit van een lang pad [for the far right] “Het vormen van internationale relaties en internationale netwerken”, zegt Matthias Dilling.

De vraag is of ze dezelfde ambitie hebben als Giorgia Meloni.

Ze zei tegen de Italiaanse televisie: “Ik wil iets proberen dat niet gemakkelijk maar geweldig is, namelijk in Europa herhalen wat we in Italië hebben bereikt.”