Een rechtbank heeft nu bevestigd: Nederlander moet wit zijn | meningen

“Komt u alstublieft met mij mee, meneer.”

Embanzu Pamenka, gemeenteraadslid en opvoeder van Fifth Avenue in Nederland, vroeg wanneer hij in 2018 aankwam op de luchthaven van zijn woonplaats na een kort werkbezoek aan Italië.

Hij realiseerde zich al snel dat hij was geselecteerd voor een extra veiligheidstest omdat hij een zwarte man was. Hij was immers de Nederlander, kwam naar een Nederlandse luchthaven en had een Nederlands paspoort. Het was duidelijk dat er geen duidelijke reden voor hem was om zo geïsoleerd te zijn – behalve de kleur van zijn huid.

Dit is niet Pamenka’s eerste ervaring met raciale profilering in Nederland – het is niet ongewoon voor Nederlanders met een minderheidsachtergrond. In het verleden werd ik uit de wachtrij van de paspoortcontrole op Schiphol gegooid voor een “routinematige” veiligheidscontrole. Ik ging naar een conferentie in het Verenigd Koninkrijk waar ik een lezing zou geven, ik heb dit niet gemaakt, raciale profilering.

Als we met dergelijke discriminatie worden geconfronteerd, roepen we allemaal graag: “Is het vanwege mijn huidskleur, is het omdat je denkt dat ik mezelf niet als Nederlander zie?” Maar meestal zeggen we niets hardop omdat we de douanebeambte niet willen provoceren en langer willen bewaren dan nodig is. We gaan mee en slikken de pijn in.

Maar na zijn ervaring in 2018 besloot Pamenga er iets aan te doen. Hij diende eerst een officiële klacht in. Later spande hij, met steun van mensenrechtenorganisaties als Amnesty International, Radar, Control Alt Delight en PIPL-NJCM, een rechtszaak aan tegen de Nederlandse overheid om racial profiling tegen te gaan.

De politie van Marrakesh (Kmar), die verantwoordelijk is voor grensbewaking in Nederland, probeerde de beslissing van zijn officier om Pamenka te isoleren voor speciaal onderzoek te legitimeren en beweerde dat hij “snel handelde aangezien het risicoprofiel overeenkwam”. Hij was eigen, goed gekleed, en hij bleek ‘geen Nederlander’ te zijn.

Die dag liep Pamenga als eenzame reiziger hard op Eindhoven Airport – in veel opzichten was hij niet anders dan de duizenden Joe-reizigers die elke dag door dat vliegveld passeren. Maar in tegenstelling tot hen werd Pamenga geselecteerd voor speciaal onderzoek. De bepalende factor, het kan niet anders, is de zogenaamde “niet-Nederlandse afkomst”. In Bamenga ziet de Nederlandse politie geen Nederlandse expert thuiskomen van een zakenreis, maar een Nigeriaanse ontvoerder.

Op 22 september deed de rechtbank Den Haag eindelijk uitspraak in de zaak Bamenga. “Ras hoeft geen objectief teken van nationaliteit te zijn, maar dat kan het wel”, oordeelde de rechter. Extra controles zijn misschien niet het enige criterium om passagiers te isoleren, zei de rechtbank, maar het kan zeker een criterium zijn.

Met deze uitspraak combineerde de rechtbank de kleur en nationaliteit van de huid en bevestigde daarmee het idee dat Nederlander wit moet zijn. Natuurlijk wisten de etnische Nederlanders dit al, maar de uitspraak van de rechtbank maakte het officieel. Oordeel lijkt legaal en verfijnd, met zijn onkritische en banale versie: “Wel, ‘wij’ zijn wit en ‘zij’ zijn zwart, nietwaar?”

Als gevolg van decennia van migratie en kolonisatie zijn duizenden mensen uit verschillende hoeken van de wereld – sommigen vrijwillig, sommigen – in Nederland beland. Hun aanwezigheid in het land verbrijzelde het idee van “zoals Nederlandse blanken”. Arbeidsmigratie uit Nederlands-Indië en Molukken, daarna Suriname en de Nederlandse Antillen, Turkije en Marokko en vluchtelingen uit Bosnië, Somalië, Irak, Iran, Congo en nog veel meer. , schudde het hele idee door elkaar dat Nederlander gelijk was aan blank zijn. Of dat zou je misschien denken.

Maar “wit” of “zwart” zijn geen objectieve indicatoren van wat dan ook. Deze raciale classificaties zijn politiek, niet biologisch. We hebben hier te maken met een koloniale traditie.

Hoe zwart is het om op Nederlandse luchthavens per ongeluk iemand uit de wachtrij te trekken? Op de “willekeurige” vraag hoeveel wit wordt meestal niet geselecteerd? Deze vragen zijn erg ongemakkelijk en moeilijk te beantwoorden. Maar, in godsnaam, wat betekent “Nederlands ogend”?

Het vermoeden van de rechtbank dat rassendiscriminatie of discriminatie kan voorkomen, is om een ​​aantal redenen alleen gecompliceerd als de veiligheidstroepen de persoon selecteren op basis van hun ras of etnische kenmerken of om aanvullende redenen. Dit oordeel wekt de indruk dat er geen probleem is met raciale profilering zolang het ras “in combinatie” met andere criteria wordt gebruikt.

Bovendien zijn de procedures van de veiligheidsdiensten vaak verwarrend en ingewikkeld. Bij het selecteren van iemand voor een vraag, kunnen ze vertrouwen op een combinatie van verschillende criteria, waaronder ras en niet beperkt tot ras. In deze context is het niet mogelijk om te bepalen wat de “dominante” factor is achter het besluit van een officier om een ​​persoon te isoleren voor aanvullende veiligheidscontroles op een luchthaven, busstation of straat. De beslissing van de rechtbank sluit daarom niet uit dat de veiligheidstroepen ras als een enkel of belangrijk criterium gebruiken bij het beslissen wie ze moeten ondervragen.

Kmar van haar kant stelt dat fokkerij in de eerste plaats geen rol heeft gespeeld in het algemene risicoprofiel. Deze profielen zijn gebaseerd op complexe statistische berekeningen, zegt het, en komen overeen met een breed scala aan ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van migratie. Zij stelt dat haar profielen niet gebaseerd zijn op ras, maar op neutrale en meetbare risico-indicatoren, zoals de luchthaven van individueel vertrek, de luchthaven van aankomst, de aard van hun vliegticket (enkele reis of retour) en leeftijd. Of het geslacht van degenen die met hen reizen, enzovoort.

Als ze onafhankelijk van elkaar worden beschouwd, kunnen deze indicatoren in feite neutraal lijken, maar wanneer ze worden gecombineerd, kunnen ze duidelijk een substituut worden voor ras of etniciteit. De uitspraak van de rechtbank in de zaak van Pamenga geeft de veiligheidstroepen een reden om dergelijke neutrale criteria te blijven gebruiken om raciale profilering te legaliseren.

In het geval van Pamenga gaf de rechter prioriteit aan de vermeende uitvoering van de bovengenoemde stops boven niet-discriminerend beleid. Dit is een grote mislukking, want het is de verantwoordelijkheid van de rechtbanken om de excessen van de veiligheidstroepen te controleren, hun problematische resultaten teniet te doen en een einde te maken aan discriminerende praktijken.

Wat mij betreft moeten we de wereld verwijderen van alle vormen van racistisch denken – inclusief kritiekloze warmte onder progressieven. Maar laten we ons eerst concentreren op het racistische denken dat geworteld is in onze instellingen. We kunnen geen wereld na de race creëren wanneer onze veiligheidstroepen, toonaangevende instellingen en rechtbanken normaal gesproken ras, etniciteit en nationaliteit verenigen.

Pamenga was in Italië om een ​​lezing te geven over de betekenis van vrijheid. Misschien moeten de Nederlandse rechtbanken en andere instellingen een paar uur naar hem luisteren en ervoor zorgen dat het materiaal niet verloren gaat in zijn eigen land.

De opmerkingen in dit artikel zijn eigendom van de auteur en weerspiegelen niet het redactionele standpunt van Al Jazeera.