De weduwe van Alexei Navalny, Yulia, staat voor een grote uitdaging in Rusland

Jarenlang was Yulia Navalnaya een vrijwel constante aanwezigheid aan de zijde van haar man. Bij politieke protesten en rechtszittingen was ze aanwezig en hield ze vaak zijn hand vast.

In 2020, toen Alexei Navalny werd vergiftigd met een zenuwgas, was het Yulia die aandrong op toestemming om hem naar het buitenland te brengen voor een levensreddende behandeling.

Nu stierf hij alleen, ver van haar, in een gevangenis in het Noordpoolgebied.

Ze geeft de Russische president Vladimir Poetin hiervan de schuld en roept de Russen op om nu aan haar zijde te staan ​​in de strijd tegen hem.

De videoverklaring die Yulia Navalnaya maandag online plaatste, was een doelbewuste en dramatische stap in de politieke schijnwerpers. Haar liefde voor haar man is zo sterk en haar verdriet zo rauw, dat het pijnlijk is om de opname in delen te bekijken.

Maar het is heel overtuigend.

Navalny's weduwe omschrijft zichzelf als in tweeën gescheurd, met een gebroken hart. Maar het was haar woede die haar ertoe aanzette de zaak van haar man voort te zetten.

Ze zegt dat ze een “mooi Rusland van de toekomst” wil bereiken, zodat zijn “onvoorstelbare” dood niet voor niets is geweest.

Voor sommige Russen die zich tegen Poetin verzetten, en die zich momenteel wanhopig voelen, zal de toespraak opbeurend zijn.

Tot dat moment was Yulia Navalnaya gereserveerd en afstandelijk geweest. Maar uit de video blijkt dat ze een vrouw is met een enorme innerlijke kracht.

Haar verlies – en haar liefde – geeft haar een duidelijk moreel gezag en zij is erbij betrokken.

Er bestaat een precedent voor sterke vrouwen die afwezige mannen vervangen.

Dit gebeurde vooral in buurland Wit-Rusland, waar de autoritaire Alexander Loekasjenko Svetlana Tichanovskaja zo kleineerde dat hij haar toestond zich in te schrijven voor de presidentiële campagne van 2020 toen haar echtgenoot, Sergei Tichanovskaja, werd gearresteerd.

Dit seksisme kostte Loekasjenko bijna zijn zeer lange greep op de macht. Toen hij een verpletterende overwinning uitriep, bracht mevrouw Tichanovskaja enorme menigten de straat op die tegen de vervalste verkiezingen zongen.

Ze werd na een KGB-waarschuwing gedwongen naar het buitenland te vluchten en dient nu als ‘baas’ in ballingschap.

Evgenia Kara-Murza speelt ook een mondiale rol.

Toen haar man in 2015 en 2017 in Moskou werd vergiftigd, vocht Evgenia om aan zijn zijde te blijven in het ziekenhuis en hem ‘als een hond’ te bewaken.

Destijds voerde Vladimir Kara-Murza campagne om er bij de westerse leiders op aan te dringen de sancties tegen het volk van Poetin aan te scherpen.

Vervolgens werd hij in 2022 gearresteerd wegens Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne en veroordeeld wegens verraad.

Evgenia besteedt nu het grootste deel van haar tijd aan het voortzetten van de sanctiecampagne van haar man – en aan het pleiten voor zijn vrijheid – in westerse hoofdsteden.

Het is mogelijk dat Yulia Navalnaya een soortgelijke rol zal spelen.

Ze heeft de EU-ministers van Buitenlandse Zaken al toegesproken, die in een verklaring hun “verontwaardiging” uitten over de dood van Navalny. Ze verklaarden dat de “eindverantwoordelijkheid” bij Poetin lag en beloofden “extra kosten”, die nog niet zijn gespecificeerd.

Maar het is moeilijk om de leidende oppositiekrachten binnen Rusland te zien.

Yulia Navalnaya is om te beginnen in het buitenland. Omdat ze Poetin er zojuist van had beschuldigd haar man te hebben vermoord, zou haar reis als activist naar Moskou uiterst riskant zijn.

Binnen Rusland is de politieke organisatie van Navalny verboden als ‘extremistisch’, op één lijn met Islamitische Staat en Al-Qaeda.

In april 2021 riep het team van Navalny een protest uit en noemde het het “laatste gevecht” voordat de organisatie werd verboden. De reden was sterk. De opkomst van de politie was enorm.

Maar het aantal demonstranten was minder indrukwekkend. Sindsdien is de druk op alle oppositie toegenomen.

Navalny's activisten zitten, net als hij, in de gevangenis of zijn in ballingschap gevlucht om arrestatie te voorkomen.

Vladimir Poetin heeft de afgelopen twintig jaar aan de macht gezeten en systematisch alle vormen van afwijkende meningen verpletterd.

Er blijft niet veel meer over voor Navalnaya om leiding te geven.

Stapels bloemen bij gedenktekens voor Navalny in heel Rusland laten zien dat veel mensen verandering willen.

Elke keer dat het eerbetoon wordt verwijderd door mannen met zwarte kappen, brengen mensen meer bloemen mee. Het is een daad van stil en vreedzaam verzet.

Het zijn deze Russen die de weduwe van Navalny in haar video aanspreekt, waarin ze mensen oproept zich te verenigen in de vuisten en “hard toe te slaan” tegen het regime van Poetin.

Maar hun angst en gevoel van hulpeloosheid lijken erg sterk.

Het was tenslotte Alexei Navalny die de zwaarste klappen in zijn leven uitdeelde en daarvoor een hoge prijs betaalde.