De Nederlandse koning verwachtte excuses aan te bieden voor de slavernij

Van koning Willem-Alexander wordt algemeen verwacht dat hij zaterdag zijn koninklijke excuses aanbiedt voor de betrokkenheid van Nederland bij de slavernij tijdens een evenement ter gelegenheid van de 150e verjaardag van de emancipatie van slaven in voormalige koloniën.

Duizenden afstammelingen van slaven uit het Zuid-Amerikaanse land Suriname en de Caribische eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao zullen de “Keti Koti” (“het breken van de kettingen” in het Surinaams) feest in Amsterdam bijwonen.

Nederlandse media meldden dat van de koning werd verwacht dat hij enige vorm van verontschuldiging zou aanbieden namens de koninklijke familie, na een officiële verontschuldiging van de regering in december.

Maar Willem-Alexander benadrukte niet dat hij sorry zou zeggen voor een handel die volgens onderzoekers zijn voorouders in het Huis van Oranje enorme rijkdom opleverde.

“Ik denk dat we zullen moeten wachten tot 1 juli”, zei de Nederlandse vorst tegen verslaggevers toen hem tijdens een recent staatsbezoek aan België werd gevraagd of hij zijn excuses wilde aanbieden tijdens de ceremonie.

“Ik begrijp heel goed dat mensen willen dat ik dit doe, maar ik vraag je om tot dan te wachten.”

De toespraak wordt live uitgezonden op de nationale televisie en koningin Máxima en premier Mark Rutte zullen de gebeurtenis bijwonen in het Oosterpark in de Nederlandse hoofdstad.

De nazaten van de slaven riepen de koning op om van de gelegenheid gebruik te maken om zich te verontschuldigen.

“Dit is belangrijk, vooral omdat de Afro-Nederlandse gemeenschap het belangrijk vindt”, zegt Linda Noetmeyer, voorzitter van het Nationaal Instituut voor de Geschiedenis en Erfenis van Nederlandse Slavernij, tegen de publieke omroep NOS.

“Het is belangrijk om de geschiedenis van de slavernij aan de orde te stellen.”

– Koloniale rijkdommen –

Sinds de opkomst van de Black Lives Matter-beweging in de Verenigde Staten voert Nederland een vaak moeizaam debat over het koloniale verleden en de slavenhandel die het tot een van de rijkste landen ter wereld heeft gemaakt.

Leden van de koninklijke familie in Nederland hebben vaak in het middelpunt van de discussie gestaan.

Uit een Nederlandse studie die in juni werd gepubliceerd, bleek dat de koninklijke familie tussen 1675 en 1770 545 miljoen euro ($ 595 miljoen) verdiende in de koloniën waar slavernij wijdverspreid was.

Verhaal gaat verder

De voorouders van de huidige koning, Willem III, Willem IV en Willem V, behoorden tot de grootste terugkeerders van wat het rapport de “opzettelijke, structurele en langdurige betrokkenheid” van de Nederlandse staat bij de slavernij noemde.

Afzonderlijk kondigde koning Willem-Alexander in 2022 aan dat hij de koninklijke gouden koets die hij traditioneel bij officiële gelegenheden droeg, zou dumpen omdat er op de zijkanten afbeeldingen van slavernij op stonden.

Op een van de zijpanelen stond een afbeelding met de naam “Salute the Colonies” waarop knielende zwarte mensen waren afgebeeld die producten zoals cacao en suikerriet aan hun blanke meesters leverden.

Rutte noemde slavernij in december een “misdaad tegen de menselijkheid” toen hij langverwachte excuses aanbood, en Nederlandse ministers reisden naar zeven voormalige koloniën.

Dagen later zei de koning in zijn kersttoespraak dat de verontschuldiging van de regering “het begin van een lange reis” was.

De slavernij werd officieel afgeschaft in Suriname en andere landen die in handen waren van de Nederlanders op 1 juli 1863, maar de praktijk eindigde pas in 1873 na een “overgangsperiode” van 10 jaar.

De Nederlanders financierden een “gouden eeuw” van rijk en cultuur in de 16e en 17e eeuw door zo’n 600.000 Afrikanen te verschepen als onderdeel van de slavenhandel, voornamelijk naar Zuid-Amerika en het Caribisch gebied.

jhe/dk/gil