De oorlog tussen Israël en Gaza: de precieze rol van het Rode Kruis bij gijzelaarscrises

In het licht van de intense aandacht voor de door Hamas vrijgelaten gijzelaars speelde de organisatie die centraal stond bij de gijzelingoverdracht, het Internationale Comité van het Rode Kruis, een rustige maar beslissende rol.

Op beelden van de vrijlatingen is te zien hoe medewerkers van het Rode Kruis, gekleed in hun opvallende witte jassen met daarop het internationaal erkende embleem, gijzelaars nemen van gemaskerde schutters, hen zorgvuldig in hun auto helpen, eerste hulp verlenen en zelfs met de kinderen spelen tijdens hun eerste momenten van vrijheid. . .

De organisatie heeft contact gehad met Hamas sinds het ongeveer 240 mensen gevangen nam tijdens de massale aanval op Israël op 7 oktober, en hen terugstuurde naar Gaza. Zij heeft herhaaldelijk opgeroepen tot hun vrijlating, of op zijn minst het Internationale Comité toestemming gegeven hen te bezoeken.

Tot nu toe zijn 58 gijzelaars – 40 Israëliërs en 12 Thais – vrijgelaten aan het ICRC. De organisatie nam niet deel aan de onderhandelingen over de voorwaarden voor vrijlating, maar was bereid het vrijgaveproces te faciliteren zodra over deze voorwaarden overeenstemming was bereikt.

Vanuit Israël is er enige kritiek gekomen dat het Internationale Comité van het Rode Kruis niet méér heeft gedaan.

Maar de organisatie zei: “Het Internationale Comité van het Rode Kruis kan de plaats waar de gijzelaars worden vastgehouden niet betreden, en we weten hun locatie niet.”

Deze verklaring weerspiegelt de frustratie in Genève dat niet iedereen begrijpt wat het Rode Kruis wel en niet kan doen.

Het probeert zijn traditionele rol onder de Conventies van Genève te vervullen, door te vragen gijzelaars te bezoeken, medische voorraden te leveren en nieuws te brengen aan wanhopige families. Dit alles kan niet gebeuren tenzij Hamas en Israël het eens zijn. Het ICRC is ongewapend en vertrouwt volledig op het vertrouwen van de strijdende partijen – en burgers die betrokken zijn bij het conflict – om zijn werk uit te voeren.

Op dezelfde manier waarop zij gijzelaars uit Gaza overbrachten, nam zij ook Palestijnse gevangenen op de Westelijke Jordaanoever in huis die Israël in ruil daarvoor had vrijgelaten.

Logistiek is complex, maar het ICRC is geen onbekende in dergelijke complicaties. Vorig jaar vergemakkelijkte het de vrijlating van bijna 900 gevangenen in Jemen die werden vastgehouden door Houthi-rebellen en door Saoedi-Arabië gesteunde regeringstroepen.

De operatie duurde twee dagen. Het ICRC bezocht elke gevangene om er zeker van te zijn dat ze gezond genoeg waren om te reizen en daadwerkelijk naar hun thuisland wilden terugkeren, en charterde vervolgens vliegtuigen om naar conflictgebieden te vliegen om ze terug te brengen.

Fabrizio Carbone, de regionale directeur van het ICRC voor het Midden-Oosten, gaf destijds toe hoe opgelucht hij was dat de uitwisseling zo soepel was verlopen. Het leven van hulpverleners draait vaak om “frustratie… het gaat meer om ‘nee’ zeggen dan om ‘ja’”, zei hij.

De voorbereidingen van het ICRC voor de gijzelaars in Gaza maken deel uit van een lange geschiedenis.

In het Rode Kruis Museum in Genève bevindt zich een archief van zes miljoen registratiekaarten, met gegevens van gevangenen en vermiste personen uit de twee wereldoorlogen.

Het is een fascinerende verzameling: één kaart beweert dat Charles de Gaulle, de leider van Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog en later president, werd gevangengenomen tijdens de Slag om Verdun in 1916. Andere kaarten tonen de angst van moeders die op zoek zijn naar hun zoons, en de droevige reacties die hun verlangen bevestigen. sterfgevallen.

De collectie schetst de belangrijkste rol van het ICRC onder de Conventies van Genève: het zoeken naar doden en vermisten, het bezoeken van krijgsgevangenen, het controleren van hun veiligheid en het uitwisselen van brieven tussen krijgsgevangenen en hun families.

In een rustig gebouw in de heuvels met uitzicht op Genève doet het opsporingsbureau van het Rode Kruis nu precies hetzelfde voor Russische en Oekraïense gezinnen terwijl de oorlog, veroorzaakt door de grootschalige invasie van Moskou, in 2022 voortduurt.

Maar in de eeuw tussen de Eerste Wereldoorlog en vandaag is het werk van het ICRC uitgebreid.

Oorlog is veranderd. Traditionele legers worden vaak vervangen door gewapende milities, en zowel burgers als strijders worden gearresteerd, ontvoerd of eenvoudigweg verdwenen.

Het doel van het Rode Kruis blijft hetzelfde: nieuws brengen over vermiste dierbaren en, indien mogelijk, families herenigen die door oorlog gescheiden zijn.

Tijdens de lange gevangenschap van Nelson Mandela in het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime bezocht het ICRC hem regelmatig op Robbeneiland.

Totdat in Noord-Ierland het Goede Vrijdag-akkoord over vrede en machtsdeling werd bereikt, bezocht het ICRC leden van paramilitaire groeperingen die daar gevangen zaten.

Het Rode Kruis helpt ook bij de uitwisseling van gevangenen en de vrijlating van degenen die zijn ontvoerd of gegijzeld.

Toen Boko Haram in 2014 honderden schoolmeisjes in Nigeria ontvoerde, hielp het ICRC twee jaar later de vrijlating van sommigen van hen te vergemakkelijken.

Maar zoals nu het geval is met de gijzelaars in Gaza, betekent steun of facilitering niet dat er onderhandeld moet worden.

Het Internationale Comité van het Rode Kruis zei destijds: “We hebben niet deelgenomen aan de onderhandelingen over hun vrijlating… We hebben de meisjes overgebracht met toestemming van beide betrokken partijen.”

De heer Carbone, die eerder deze week president Mirjana Spoljaric vergezelde naar Qatar, legde uit hoe het Rode Kruis zijn essentiële rol ziet, die in meer dan een eeuw relatief onveranderd is gebleven.

“Ik kijk naar mijn kinderen, ik kijk naar mijn broers, en ik zeg: stel je nu eens voor dat er een frontlinie tussen ons is, en ze zijn gevangengenomen, en ik kan ze niet zien.” Of erger nog, je hebt geen nieuws en je weet het niet.

“Dus als we mensen bij elkaar kunnen brengen, is dat gevoel van doelgerichtheid moeilijk te beschrijven”, zegt hij.