Wat weet u over het staakt-het-vuren in Nagorno-Karabach | Nieuws van de tolken

Armeense separatistische troepen in Nagorno-Karabach hebben ingestemd met de voorwaarden van een staakt-het-vuren voorgesteld door Russische vredeshandhavers, na een reeks tegenslagen op het slagveld door Azerbeidzjaanse strijdkrachten.

De verrassende aankondiging van woensdag is bedoeld om verdere escalatie van het conflict te voorkomen, waarbij in een tijdsbestek van 24 uur 32 mensen zijn omgekomen en honderden gewond zijn geraakt, hoewel het vooruitzicht op vrede op de lange termijn onzeker blijft.

Azerbeidzjan begon dinsdag zijn “antiterrorisme”-operatie in Nagorno-Karabach nadat enkele van zijn soldaten waren gedood door gewapende separatisten die sympathiseerden met Armenië.

Karabach wordt internationaal erkend als onderdeel van Azerbeidzjan, hoewel 120.000 etnische Armeniërs in de regio wonen en deze domineren.

De Armeense premier Nikol Pashinyan had Azerbeidzjan er eerder van beschuldigd te proberen een oorlog uit te lokken tussen de twee buurlanden die bondgenoten waren van Rusland.

Dit is wat u moet weten over het staakt-het-vuren en het langlopende conflict tussen Azerbeidzjan en Armenië.

Wat is de inhoud van het meest recente staakt-het-vuren-akkoord?

De Armeense separatistische strijdkrachten zeiden dat Azerbeidzjan de linies was binnengedrongen en een aantal strategische hoogten en kruispunten had ingenomen.

Onder dergelijke omstandigheden zei de zelfbenoemde ‘Republiek Artsakh’ dat zij geen andere keuze had dan de vijandelijkheden te staken.

Het Azerbeidzjaanse ministerie van Defensie zei ook dat de Armeense strijdkrachten in Karabach hadden afgesproken “hun wapens neer te leggen, gevechtsposities en militaire posities te verlaten en volledig te ontwapenen”, eraan toevoegend dat alle wapens en zwaar materieel waren overgedragen aan het Azerbeidzjaanse leger.

Baku had de ontbinding van de separatistische politieke autoriteiten in Karabach geëist voordat hij gesprekken zou voeren over de toekomst van de regio die Azerbeidzjan volledig wil integreren.

Het Russische ministerie van Defensie zei dat het staakt-het-vuren zal worden uitgevoerd in coördinatie met de Russische vredestroepen. De Armeense Pashinyan zei dat Yerevan niet heeft deelgenomen aan de voorbereiding van de tekst van het staakt-het-vuren.

Pashinyan zei in een televisietoespraak gericht aan de Armeniërs: “We hopen dat de militaire escalatie niet zal voortduren, omdat het in de huidige omstandigheden erg belangrijk is om stabiliteit te garanderen en de vijandelijkheden te stoppen.”

Hij merkte ook op dat Armenië sinds augustus 2021 geen troepen meer in Karabach heeft.

Wat is de internationale reactie op het staakt-het-vuren?

In Moskou zei de Russische president Vladimir Poetin dat zijn regering in contact staat met alle partijen bij het conflict, en voegde eraan toe dat de Russische vredestroepen hun best zullen doen om burgers te beschermen.

Tijdens zijn ontmoeting met de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi zei Poetin dat Rusland verwacht een vreedzame oplossing voor de situatie in Nagorno-Karabach te bereiken.

Hij voegde eraan toe: “Ik hoop dat we de escalatie een halt kunnen toeroepen en de oplossing voor dit probleem op een vreedzame manier kunnen brengen.”

De Armeense vice-minister van Buitenlandse Zaken Paroir Hovhannisyan van zijn kant zei dat etnische Armeniërs in de regio Nagorno-Karabach in Azerbeidzjan “in een ideale wereld” onder Azerbeidzjaanse heerschappij zouden kunnen leven, maar dat de historische ervaring het moeilijk maakte om dat voor te stellen.

In een interview met persbureau Reuters zei hij dat Armenië begrijpt dat Karabach-Armeniërs openstaan ​​voor gesprekken met Bakoe, en dat dialoog cruciaal is.

Volgens nieuwsberichten zal de eerste bijeenkomst om het staakt-het-vuren-akkoord tussen de autoriteiten van Nagorno-Karabach en Azerbeidzjan te bespreken donderdag plaatsvinden in de Azerbeidzjaanse stad Yevlakh.

Een dergelijke overeenkomst zou Azerbeidzjan dichter bij het verwezenlijken van al zijn doelstellingen brengen, terwijl eventuele extra gevechten het risico op een grotere oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië zouden kunnen vergroten.

Vóór de ‘antiterrorisme’-operatie waren botsingen langs hun gemeenschappelijke grens niet zeldzaam, en de spanningen blijven hoog ondanks de recente verklaring van een wapenstilstand.

Het ontwapenen van de strijdkrachten van Karabach zou de kansen op een succesvolle re-integratie van de regio vergroten, evenals de vooruitzichten op vrede met Armenië, zei Hikmet Hajiyev, adviseur buitenlands beleid van de Azerbeidzjaanse president, woensdag op een persconferentie.

Hij verwierp de oproepen tot interventie van de VN-Veiligheidsraad en zei dat eventuele problemen ter plaatse moesten worden opgelost.

Wat is de oorsprong van het Nagorno-Karabach-conflict?

Het conflict tussen Azerbeidzjan en Armenië over Nagorno-Karabach duurt al tientallen jaren.

Wat de zaak nog ingewikkelder maakt, zijn de eeuwenoude spanningen tussen christelijke Armeniërs en Turkse moslim-Azerbeidzjanen.

De twee landen voerden een korte maar meedogenloze oorlog om de regio, waarbij meer dan 6.000 mensen omkwamen.

De twee voormalige Sovjet-rivalen in de Kaukasus zijn in conflict gekomen met wijdverbreide vijandelijkheden die in de jaren negentig en 2020 uitbraken.

Het laatste grootschalige conflict in Nagorno-Karabach duurde in 2020 zes weken voordat er een door Rusland bemiddelde wapenstilstand kwam.

Door het staakt-het-vuren gaf Armenië grote delen van het grondgebied op dat het sinds de jaren negentig onder controle had, maar naar schatting 120.000 etnische Armeniërs beschouwen de regio nog steeds als hun thuisland binnen het internationaal erkende grondgebied van Azerbeidzjan.

Etnische Armeniërs die in de regio wonen, hebben via de Lachinpas toegang tot Armenië.

Wat is de rol van de Lachin Corridor in het conflict?

De Lachin Corridor is de enige snelweg die Armenië verbindt met de bergachtige regio Nagorno-Karabach, waar naar schatting 120.000 etnisch Armeense mensen wonen.

Sinds 2020 bewaken Russische vredestroepen de weg.

Medio december 2022 beschuldigde Armenië Azerbeidzjan ervan de snelweg af te sluiten, waardoor de directe toegang van Yerevan tot etnische Armeniërs werd afgesloten.

Azerbeidzjaanse activisten beweren echter dat etnische Armeniërs betrokken zijn bij de illegale exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in de regio, wat tot de blokkade heeft geleid.

Volgens rapporten en gegevens herbergt de regio Nagorno-Karabach verschillende natuurlijke hulpbronnen, waaronder mineralen zoals non-ferrometaalertsen en goud ter waarde van miljarden dollars, waardoor de regio zeer controversieel is.

Waarom is de onrustige Zuid-Kaukasus belangrijk?

Ontwikkelingen rond Nagorno-Karabach zouden het geopolitieke evenwicht in de Zuidelijke Kaukasus, waar Azerbeidzjan een belangrijke energieproducent is, kunnen veranderen.

Olie- en gaspijpleidingen doorkruisen de regio, hoewel geen enkele in de buurt van Nagorno-Karabach zelf ligt, en elk conflict tussen Azerbeidzjan en Armenië zou grote gevolgen kunnen hebben buiten de regio.

De belangrijkste route voor de Azerbeidzjaanse olie-export is de Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) pijpleiding, die ongeveer 80 procent van de olie-export van het land voor zijn rekening neemt en via Georgië naar de Turkse Middellandse Zeekust loopt. De capaciteit bedraagt ​​1,2 miljoen vaten per dag, oftewel ruim één procent van de mondiale olievoorraad.

Azerbeidzjan exporteert ook olie via Rusland via de Baku-Novorossiysk-pijpleiding en via Georgië per spoor, naast een pijpleiding van Baku naar Supsa in Georgië.

Azerbeidzjan exporteert ook gas naar Europa. De totale gasproductie uit de velden Azerbeidzjan-Chirag-Guneshli bedroeg in 2022 13,4 miljard kubieke meter, terwijl 25,2 miljard kubieke meter werd geproduceerd uit het Shah Deniz-gasproject, waar BP een internationaal consortium leidt.

Azerbeidzjan exporteerde in de periode januari tot juli 6,6 miljard kubieke meter aardgas naar Europa.

Ondertussen is Armenië de thuisbasis van de kerncentrale van Metsamor, die zich al in een precaire situatie bevindt vanwege de dreiging van aardbevingen.