Nederlanders sturen geroofde artefacten terug naar Indonesië en Sri Lanka. Maakt het uit?

MANILLA, Filippijnen – Honderden waardevolle culturele artefacten die tijdens de Nederlandse kolonisatie van Indonesië en Sri Lanka zijn geplunderd, keren eindelijk terug naar huis.

Bij een ceremonie in het Museum Folkenkunde in Leiden zijn maandag 478 cultuurgoederen overhandigd aan vertegenwoordigers uit hun land van herkomst na honderden jaren – soms onder dwang – bezit te hebben genomen.

Items die naar Indonesië moeten worden teruggestuurd, zijn onder meer oude tempelgravures uit Java, een traditionele Balinese dolk en sieraden uit Lombok, Indonesië, die door Nederlandse troepen in beslag zijn genomen na het bloedbad van honderden lokale bewoners op het eiland in 1894.

“We zijn erg blij. Het is een heel historisch moment voor ons en voor Indonesië en Nederland. En de relatie tussen de twee”, citeerde Hilmar Farid, directeur-generaal cultureel erfgoed bij het Indonesische ministerie van Cultuur, door de Associated Press als gezegde. “Maar ik denk dat wat we tot nu toe hebben bereikt ook een zeer belangrijke bijdrage is aan het wereldwijde debat over herkolonisatie.”

“Wat is buitgemaakt, moet onvoorwaardelijk worden teruggegeven”, voegde Dewey van de Weerd, de Nederlandse ambassadeur voor internationale samenwerking, eraan toe via Twitter.

De artefacten zijn de eerste die zijn teruggegeven sinds de Nederlanders in 2022 een commissie hebben ingesteld om aanvragen in te dienen uit landen die hun artefacten terug willen. Wel hebben Nederland en Indonesië sinds 1975 een overeenkomst over de teruggave van cultureel erfgoed dat is verworven tijdens de Nederlandse koloniale periode.

“We beschouwen deze objecten als ontbrekende elementen van ons historische verhaal en natuurlijk spelen ze symbolisch en cultureel verschillende rollen”, zei Farid, erop wijzend dat hun terugkeer betekent dat Indonesië “ze kan herintegreren in hun eigen culturele context. Wat natuurlijk ook zo is. voor ons van symbolisch belang.”

Hoewel het terugbrengen van culturele objecten “geweldig nieuws” is, is het niet genoeg om ze gewoon terug te brengen, zegt Citra Susmita, een Indonesische beeldend kunstenaar die op Bali woont.

“Het gaat natuurlijk om mentaliteit”, vertelde Sasmita aan NPR, over de eerste keer dat ze naar het Tropenmuseum in Amsterdam ging en zo geschrokken en bedroefd was door de beelden van haar mensen. “De blanke supremacistische mentaliteit schildert Indonesiërs af als onbeschaafde mensen. Ze verheerlijkten hun kanon… Voor mij is het ook belangrijk om op te komen tegen het kanon.”

Hoewel de Portugezen de eerste Europeanen waren die Indonesië koloniseerden, werd de Zuidoost-Aziatische archipel van meer dan 18.000 eilanden in de 17e eeuw gekoloniseerd door de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Indonesië kwam in 1796 onder controle van de Nederlandse regering en werd pas in 1945 onafhankelijk – bijna 350 jaar later.

Indonesië heeft nu de verantwoordelijkheid om deze geretourneerde artefacten te bewaren, zodat alle Indonesiërs ervan kunnen leren, zei Sasmita. Dit betekent het bouwen van een betere museuminfrastructuur en leren hoe je artefacten beter kunt bewaren.

“We moeten voorzichtiger zijn met deze dingen,” zei ze.

De terugkeer van artefacten naar Indonesië en Sri Lanka is de laatste in een poging van westerse mogendheden om items terug te geven die tijdens het koloniale tijdperk zijn geplunderd. Alleen dit jaar het Berlin Museum Ze kondigde aan dat ze zou terugkeren Honderden menselijke schedels naar Oost-Afrika, een van hun voormalige koloniën, en talloze artefacten Ze worden naar huis gestuurd naar Cambodja vanuit de Verenigde Staten.

Auteursrecht 2023 NPR. Ga voor meer informatie naar https://www.npr.org.

Alexander Fortola/A

/

AP